Bijvoeglijk naamwoord - l'aggettivo

Het Italiaanse bijvoeglijke naamwoord eindigt altijd op een klinker en neemt het geslacht en aantal aan van het zelfstandig naamwoord waarbij het hoort:

Verbuiging bijvoeglijk naamwoord
lidwoord enkelvoud meervoud
mannelijk -o / -e -i / -i
vrouwelijk -a / -e -e / -i




Woorden met enkelvoud op -co:


Bij het vrouwelijk meervoud wordt altijd de spelling aangepast. Voor het mannelijk meervoud geldt:
stanco/-a => stanchi / stanche, sporco/-a => sporchi / sporche, secco/-a => secchi / secche, tedesco/-a => tedeschi / tedesche

economico/-a => economici / economiche, magnifico/-a => magnifici / magnifiche

Woorden met een enkelvoud op -go:


Deze woorden krijgen altijd een aangepaste spelling.
lungo/-a => lunghi / lunghe, largo/-a => larghi / larghe


Als buono vóór een zelfstandig naamwoord wordt geplaatst dan volgt het de regels van het onbepaald lidwoord mannelijk enkelvoud, namelijk:
buon giorno, buon pomeriggio, buon amico

Als bello vóór een zelfstandig naamwoord wordt geplaatst dan volgt het hetzelfde vormingspatroon als de samengetrokken voorzetsels dello, dallo, nello.

bel tempo, bello spazio, bell'orologio, begli occhi, bella giornata, belle donne

Als grande vóór een zelfstandig naamwoord wordt geplaatst dat begint met een medeklinker dan mag het worden verkort tot gran.

gran problema / grande problema



Plaatsing t.o.v. zelfstandig naamwoord

In het algemeen geldt dat hoe groter de subjectiviteit hoe flexibiler de positie van het bijvoeglijk naamwoord wordt. De meeste bijvoeglijke naamwoorden worden standaard achter het zelfstandig naamwoord geplaatst. Dit geldt in elk geval voor de volgende categorieën:
Bijvoeglijke naamwoorden die schoonheid, juistheid/goedheid, leeftijd en grootte/omvang uitdrukken worden standaard vóór het zelfstandig naamwoord geplaatst:
alto, bello, bravo, brutto, buono, caro, cattivo, giovane, grande, lungo, nuovo, piccolo, stesso, vecchio, vero.

Om een bijvoeglijk naamwoord dat gewoonlijk achter het zelfstandig naamwoord wordt geplaatst te benadrukken kan het ervoor worden geplaatst (bijv. solo i gialli taxi sono disponibili = alleen de gele taxi's zijn beschikbaar)

Soms heeft een bijvoeglijk naamwoord een beschrijvende inherente waarde bij plaatsing vóór en een aanduidende en restrictieve waarde bij plaatsing na het zelfstandig naamwoord:
  • un vecchio amico = een vriend die ik al lange tijd ken; un amico vecchio = een vriend die oud is
  • un grande scrittore = een groot(s) schrijver; un scrittore grande = een volwassen schrijver
  • una nuova macchina = een extra/vervangende auto; una macchina nuova = een auto die nieuw is (en niet tweedehands)
  • diverse cose = verschillende (=meerdere) dingen; persone diverse = verschillende (=niet gelijkende) personen
  • alte spese = hoge uitgaven; edifici alti = hoge gebouwen
  • Andere voorbeelden van (mogelijk) verschil in betekenis afhankelijk van de plaatsing:
  • un buon cuoco = een goede bakker (goed in 'bakken'); un cuoco buono = een bakker die goed is ('een goed persoon')
  • l'invisibile stella = de onzichtbare ster (onzichtbaar als inherente eigenschap); la stella invisibile (kan betekenen: tijdelijk onzichtbaar bijvoorbeeld door het weer)
  • i felici giorni della vita = de gelukkige levensdagen (elke levensdag is gelukkig); i giorni felici della vita (kan betekenen: een deel van de levensdagen zijn gelukkig)
  • Plaatsing erachter, onder andere in geval van: