Tussenwerpsels
Een tussenwerpsel is een woord of woordgroep zonder grammaticale functie.
Het heeft geen invloed op de woordvolgorde van een zin en kan als uitroep zelfstandig een korte zin vormen.
Tussenwerpsels kunnen een emotie of sterke reactie weergeven, een geluid nabootsen of een andere communicatieve functie hebben zoals begroeting.
Ze worden vaak gevolgd door een uitroepteken.
De simpelste tussenwerpsels bestaan uit slechts één lettergreep of zelfs maar één klank.
Deze kennen meestal wel een heel breed gebruik en worden om die reden hier slechts opgesomd: ah, ahi, eh, ih, oh, ohi, uh, uhm.
Ze kunnen uitdrukking geven aan onder meer pijn, teleurstelling, spijt, verontwaardiging, twijfel, opluchting, verwondering, tevredenheid en aansporing.
Hieronder volgt een lijstje met woorden (inclusief varianten) die een iets specifieker gebruik kennen.
Tussenwerpsels (niet in quiz)
| Italiaans |
Nederlands |
geeft uitdrukking aan |
| bah, mah |
ach |
verbijstering, twijfel, onverschilligheid |
| be', beh |
nou, dus, goed dan |
conclusie, observatie |
| boh (bo) |
hm, ik weet niet |
twijfel, onzekerheid, ongeloof |
| eccì, etcì (ecciù, etciù) |
hatsjie, hatsjoe |
geluid van niezen |
| ehi |
hé, hey |
begroeting |
| ops (ups) |
oeps |
na een foutje, vergissing of onoplettendheid |
| pss (ps, pst) |
pst |
zachtjes aandacht trekken; tot stilte manen |
| puah |
bah, jakkes |
afkeer, walging, minachting |
| sciò |
ga weg |
dieren verjagen |
| shh (sst, st) |
sst |
tot stilte manen |
| to', toh |
hier, neem aan, kijk eens |
aanreiking, verbazing |
| uffa (uff, uf) |
oef, poeh, pff |
o.a. ongemak, frustratie, ongeduld |
| ve', veh |
kijk |
aandacht trekken, nadruk leggen op een bewering |
Onderstaand een lijstje met woorden (en woordgroepen) waarvan een deel ook anders dan als tussenwerpsel kan worden gebruikt.
Tussenwerpsels
| Italiaans |
Nederlands |
| dai! |
kom op! [aansporing] |
| forza! |
kom op!, vooruit! |
| coraggio! |
kop op!, houd moed! |
| ma dai |
kom nou, dat meen je niet, echt? |
| basta! |
genoeg! |
| zitto! |
stil!, zwijg!, hou je mond! |
| pussa via! |
ga weg!, hoepel op! |
| (h)urrà! |
hoera! |
| evviva! |
hoera voor ...!, leve ...! |
| meno male |
godzijdank, gelukkig, maar goed (dat) |
| peccato! |
jammer!, zonde! |
| ahimè |
helaas, ach, jammer genoeg |
| magari! |
was het maar waar!, maar al te graag! |
| va bene (vabbene, vabbè, va beh) |
akkoord, oké, het is goed, maakt niet uit |
| insomma |
dus...; genoeg!, in hemelsnaam! [irritatie]; zozo, niet goed en niet slecht |
| oddio! |
mijn God! |
| santo cielo! |
mijn hemel! |
| mamma mia! |
mijn hemel!, mijn God! |
| per l'amor di Dio |
in godsnaam |
| per l'amor del cielo |
in hemelsnaam |
| per carità |
in godsnaam, in hemelsnaam, alsjeblieft (zeg) |
| che schifo! |
wat vies!, wat smerig! |
| che palle! |
verdorie!, wat vervelend! |
| che figata! |
wat geweldig!, cool! |
| macché! |
welnee!, absoluut niet!, helaas niet! |
| ebbene |
nou, goed [als voegwoord: welnu] |
| eccome! |
nou en of! |
| in bocca al lupo! |
veel succes! |
| acqua in bocca! |
mondje dicht! |
| salute! |
proost!; gezondheid! [nadat iemand niest] |
| cincin! |
proost! |
| ci risiamo |
daar gaan we weer, het is weer zover |
| ci mancherebbe |
graag gedaan, geen probleem; uiteraard, natuurlijk; dat kan er ook nog wel bij, laten we hopen van niet |
Krachttermen
Een van de meest gebruikte Italiaanse krachttermen is cazzo. Letterlijk betekent het 'lul', figuurlijk vaak iets als 'shit' of 'verdomme'.
Andere Italiaanse krachttermen zijn: cavolo, accidenti, caspita, diavolo, diamine, maledizione, perbacco.
Deze woorden zijn ongeveer vergelijkbaar met Nederlandse krachttermen als: shit, allemachtig, tjonge, verdorie, verdomme.
Als verwensing wordt vaak vaffanculo! of ingekort fanculo! gebruikt, een samentrekking van de vulgaire uitroep 'laat je in de kont doen'.
In figuurlijke zin is het ongeveer te vertalen als: rot op!, donder op!